1- سرزمین باستانی ایران از روزگارانی که تنها در افسانه ها از آن می توان نشانی یافت تا به امروز که در چارچوب گربه مانندی بر روی نقشه جغرافیا دیده می شود ماوی و مسکن اقوام مختلفی بوده است که در عین تفاوت های آشکار در اجزا تشکیل دهنده هویت قومی از زبان و لباس و آئین گرفته تا فکر و اندیشه و عمل در کنار هم با صلح و صفا زیسته اند و حاصل گذشت ایام و رشد و کمال این تنوع زیستی، فرهنگ و تمدن غنی و دیرپایی بوده که اینک به صورت "ملت ایران" تبلور یافته است .تاثیر عمیق فرهنگ اقوام گوناگونی که در گوشه و کنار این سرزمین پهناور پراکنده هستند در شکل دهی عنصر "هویت ملی" بگونه ای بوده است که جدا سازی و یا احیانا حذف هیچکدام از عناصر تشکیل دهنده آن مقدور نبوده و می توان به جرات ادعا کرد که "هویت ملی ایران" چیزی نیست جز برآیند هویت تمامی اقوامی که در آن زندگی می کنند و از این منظر هرگونه بی توجهی و یا انکار و سرکوب اجزا آن، تضعیف کلیت فرهنگ و تمدن ایران را در پی خواهد داشت.
2- از اواخر دوره قاجار که ایران گام های آغازین اما لرزانی را در فرآیند ملت - دولت سازی نوین برداشت با چالش های اساسی در زمینه اقوام مواجه بوده است و از این رهگذر آسیب های جدیی متوجه حس همبستگی ملی ، توسعه و پیشرفت کشور شده است و حتی در مقاطعی در سایه گزینش زور و کاربرد اجبار و تلاش برای ادغام مکانیکی هویت های قومی مختلف، حوادث تلخ و خونباری نیز بوقوع پیوسته است. مجموعه شرایطی که حاصل آن درایجاد احساس نارضایتی اقوام ایرانی نسبت به بی عدالتی در دسترسی به فرصت های برابر اقتصادی، هویت طلبی و سهم نابرابر در ورود و حضور در ساختار قدرت سیاسی نمود یافته است را می توان به فقدان "مدیریت کارآمد و به روز" در خصوص اقوام ایرانی نسبت داد.
3- اینک سی و یک سال پس از انقلاب اسلامی با وجود گام های مثبتی که برداشته شده است باید اذعان نمود که همچنان مسئله ای به نام نادیده گرفته شدن حقوق اقوام و مذاهب گریبانگیر کشور است و نیاز به ارائه فرمول و راه حل های منطقی،مناسب و امروزی برای رفع چالش نگران کننده ناشی از آن یک ضرورت غیر قابل انکار است.بدون شک بی توجهی به شکاف بین حکومت و مردم که از این ناحیه پدید آمده است و یا مسکوت گذاشتن و انکار آن هرگز به حل مسئله نخواهد انجامید و حاصلی جز انباشت انرژی اجتماعی در لایه های پائین جامعه و افزایش مطالبات قومی و تغیر سمت و سوی آن نخواهد داشت.
4- گرچه حل ریشه ای و اساسی مسائل مرتبط با اقوام ایرانی نیازمند فضایی آرام ، بررسی های علمی و اتخاذ استراتژی های کلان و حتی در برخی موارد تغییرات ساختار ی است اما ازآنجائیکه در ایام انتخابات ریاست جمهوری فرصتی برای طرح مشکلات مبتلابه کشور و به تبع آن جلب توجه افکار عمومی به آنها فراهم می گردد، مسئله اقوام و مذاهب که در پرتو مدیریت غلط سال های اخیر علی الخصوص در دولت نهم در حال تبدیل به یک چالش جدی در برابر انسجام اجتماعی ایران است نیازمند توجه ویژه بوده و تبیین جایگاه و چگونگی حل این مسائل که بصورت بستری برای عدم تحقق دمکراسی و تداوم عقب ماندگی کشور درآمده است در برنامه ها و شعارهای کاندیداهای ریاست جمهوری و جهت گیری های کلان آنها از اهمیت چشم گیری برخوردار است و می تواند بر نوع و کیفیت انتخاب مردم تاثیر به سزایی داشته باشد.
5- .در دنیای رقابتی شده امروز، تنها حکومت هایی توان تامین عزت، سربلندی و رفاه مردمان محدوده سرزمینی خود را دارند که با پذیرش اصل تنوع اقوام و تکثر احوال و در پناه یک نگاه فرصت محور امکان زندگی مسالمت آمیز و در نتیجه بهره برداری حداکثری از پتانسیل همه افراد آن جامعه را فراهم نموده باشند.ما نیز در کشور خود و در کنار موزائیک کم نظیری از اقوام و مذاهب، می توانیم با کنار نهادن تعاریف منقبضی که خواهان انحلال هویت اصیل ترین اقوام ایرانی در هویتی برساخته و تنگ نظرانه هستند، زمینه های رشد و اعتلای ایران زمین را فراهم کنیم. رویای ایرانی توسعه یافته و آزاد بدون داشتن نگاهی عادلانه در تامین منزلت و توزیع ثروت و فراهم نمودن امکان مشارکت برابرهمه اقوام ایرانی درقدرت، سرابی بیش نیست.
منبع: روزنامه اعتماد مورخ 21/2/88